Innowacje na rzecz zwiększenia potencjału polskiej gospodarki

Dnia 17 lutego 2016 r. w Ministerstwie Rozwoju odbyło się pierwsze posiedzenie Rady ds. Innowacyjności oraz Międzyresortowego Zespołu ds. Innowacyjności. Zadaniem Rady będzie wypracowanie wspólnych działań zwiększających konkurencyjność polskiej gospodarki w oparciu  o innowacje.

Rada ds. Innowacyjności ma być najważniejszym międzyresortowym koordynatorem polityki innowacyjności realizowanej przez rząd, wpisanym na stałe w system administracji publicznej. Rada ds. Innowacyjności na ww. posiedzeniu podkreśliła, że szansą na trwały i dynamiczny rozwój gospodarczy Polski będzie wykorzystanie przez przedsiębiorców innych niż dotychczas źródeł przewag konkurencyjnych, czyli wzrost innowacyjności, efektywności i jak najlepszego wykorzystania zasobów. Sektor publiczny ma do odegrania w tym procesie ważną rolę, wspierając firmy i będąc łącznikiem pomiędzy sferę biznesu i nauki.

Należy podkreślić, że rolą państwa jest wsparcie innowacyjnych zamierzeń, zwłaszcza tych, które zmienią oblicze przemysłu i biznesu poprzez współpracę oraz umiejętne użycie instrumentów regulacyjnych    i ustawowych. W tym celu innowacyjność powinna mieć charakter systemowy.

W trakcie realizacji tych wyzwań istotne znaczenie będzie miała współpraca i koordynacja oraz koncentracja inicjatyw podejmowanych w Polsce w zakresie innowacyjności. Działania podejmowane przez Radę ds. Innowacyjności będą miały charakter projektowy i będą służyć koncentracji wysiłków  i środków na rzecz zwiększania potencjału innowacyjności w Polsce.

Rozwój innowacyjnych firm poprzez budowę przyjaznego otoczenia dla biznesu i systemu wsparcia innowacji to jeden z filarów Planu na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, który przyjął rząd. Konkretną realizacją tego postulatu ma być pakiet dla przedsiębiorców i innowacji. W jego ramach przygotowana zostanie również nowa ustawa o innowacyjności (nowelizacja obecnej ustawy w I poł. 2016 r., a nowa ustawa w pierwszej połowie 2017 r.), ruszy program wsparcia środowiska startupowego StartInPoland. Do pierwszych inicjatyw Rady, których założenia zostały przyjęte kierunkowo na posiedzeniu, należą: zmiany legislacyjne w zakresie wspierania innowacyjności, dedykowany startupom projekt StartInPoland. Zreformowane zostaną także instytuty naukowo-badawcze.

Rada omówiła system wyboru i monitorowania krajowych inteligentnych specjalizacji.

W skład Rady ds. Innowacyjności wchodzą:

Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Rozwoju Mateusz Morawiecki (Przewodniczący Rady), Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński, Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Jarosław Gowin, Minister Cyfryzacji Anna Streżyńska, Minister Skarbu Dawid Jackiewicz, Minister Zdrowia Konstanty Radziwiłł, Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska.

Rada ds. Innowacyjności będzie inicjować działanie oraz proponować rozwiązania, które pozwolą aktywnie wspierać przedsiębiorców w poszukiwaniu nowych produktów i procesów oraz angażować polski kapitał,  a w konsekwencji przyczyniać się do tworzenia przewag konkurencyjnych naszej gospodarki.

Rada ds. Innowacyjności ma być najważniejszym międzyresortowym koordynatorem polityki innowacyjności realizowanej przez polski rząd, wpisanym na stałe w system administracji publicznej.

Pierwszym zadaniem Rady będzie skoordynowanie instrumentów polityki proinnowacyjnej, by zbudować nowe „połączenia neuronowe” pomiędzy strategicznymi programami i instrumentami finansowymi, które dziś nie są ze sobą powiązane. Następnie, zostanie opracowany system zachęt dla przedsiębiorców  i przedstawicieli świata nauki, które mają przyczynić się do wzrostu wydatków przeznaczanych na działalność badawczo-rozwojową. Dopełnieniem będzie aktywne wpływanie na politykę zamówień publicznych, która uwzględni atrakcyjne rozwiązania, produkty i procesy powstałe w oparciu  o wprowadzone instrumenty. Pierwsze efekty pracy zostaną przedstawione za sto dni.

Założenia innowacyjne gospodarki przewidują współpracę między biznesem, nauką i państwem. Państwo ma do odegrania bardzo poważną rolę. Wszystkie planowane przez Radę działania, będą szeroko konsultowane z przedsiębiorcami, przedstawicielami świata nauki, samorządami i gospodarką.

Bez innowacyjnej gospodarki Polska nie ma żadnych szans w gospodarce światowej. Wobec tego musimy budować nasze przewagi konkurencyjne w oparciu o wiedzę i nowatorskie rozwiązania.

Żeby to zrobić, należy zdecydowanie zwiększyć potencjał innowacyjny polskiej gospodarki i polskiej nauki. Chcemy eksportować nowoczesne technologie. Pod tym względem Polska stoi przed wielką szansą. W tym roku resorty rozwoju oraz nauki i szkolnictwa wyższego wraz z NCBiR przeznaczą ok. 8 mld zł na rozwój nowych technologii. 

Wyróżnikiem Rady ds. Innowacyjności jest fakt, że uczestniczą w niej urzędnicy państwowi najwyższego szczebla, co bardzo dobrze rokuje dla odejścia od resortowego zarządzania krajem. O innowacyjności możemy mówić w kontekście wielkich przedsięwzięć biznesowych i naukowych. Ale innowacyjność jest bardzo ważna na co dzień, blisko każdego obywatela. Dlatego dane publiczne, które są obecnie rozproszone i trudno dostępne, musimy skatalogować i udostępnić szerokiemu gremium użytkowników, również biznesowych, naukowych, organizacjom pozarządowym w celu ich ponownego wykorzystania.

START IN POLAND

Innowacje powstają nie tylko w dużych przedsiębiorstwach. Zazwyczaj te najbardziej rewolucyjne rodzą się w małych firmach, np. technologicznych. StartInPoland to instrument mający na celu wykorzystanie potencjału finansowego i potrzeb rozwojowych spółek skarbu państwa oraz średnich i dużych firm z polskim kapitałem. Z jednej strony ma on służyć poszukiwaniu odpowiedzi na wyzwania technologiczne czy procesowe, jakie stoją przed czempionami polskiej gospodarki. Z drugiej – wsparciu startujących, kreatywnych przedsiębiorców. Zbudowany w ten sposób program akceleracyjny pozwoli wykorzystać istniejącą już infrastrukturę, potencjał zdolnych i ambitnych ludzi osiągnięcia sukcesów dla wzmocnienia polskiej gospodarki. Za sto dni zostanie wskazane usytuowanie i wysokość funduszu oraz ogłoszone będą pierwsze konkursy. W spółkach Skarbu Państwa istnieje ogromne zapotrzebowanie na kreatywne pomysły poprawiające ich funkcjonowanie. W tym celu należy zidentyfikować problemy i potrzeby i z tym portfelem zapotrzebowania zwrócić się do naukowców i przedsiębiorców.

Konieczność lepszej koordynacji działań w obszarze innowacyjności ponieważ kończy się era imitacji,   a rozpoczyna era innowacji. W Polsce musi nastąpić skoordynowanie prac instytucji, które zajmują się rozwojem innowacyjności polskiej gospodarki, zarówno na poziomie krajowym i regionalnym. W tym zakresie należy wspierać rozwój start-upów i tworzyć warunki, aby mogły one współpracować z większymi przedsiębiorstwami. 

OPRACOWANIE ZMIAN DO USTAWY O WSPIERANIU INNOWACYJNOŚCI

Celem ustawy jest zniesienie barier prawnych, które ograniczają rozwój innowacji. Będzie ona miała charakter horyzontalny, to znaczy zmieni przepisy w wielu innych ustawach. Opracowanie katalogu przepisów wymagających zmiany poprzedzą szerokie konsultacje społeczne. Ich efektem będzie "Biała księga innowacji", która zostanie wykorzystana w cyklu prac legislacyjnych. Na "100 dni" rządu zostaną przygotowane założenia do ustawy, a właściwy projekt będzie gotowy do końca roku.

Przed przygotowaniem projektu ustawy horyzontalnej, przedstawiony zostanie projekt nowelizacji ustawy  o wspieraniu innowacyjności. Uwzględniony zostanie w nim m.in. system zachęt podatkowych ułatwiających przedsiębiorcom inwestowanie w innowacje, a do oceny skutków regulacji (tzw. OSR-ów) zostanie dodany punkt dotyczący wpływu regulacji na poziom innowacyjności gospodarki.

PROGRAMY „PIERWSZEJ PRĘDKOŚCI”

Przeprowadzone zostaną przeglądy krajowych inteligentnych specjalizacji (KIS) oraz opracowane plany modyfikacji konkursów (np. w PARP) pod kątem wprowadzenia: programów strategicznych „pierwszej prędkości” z krótką ścieżką aplikacyjną i elastycznym modelem wdrożenia dla przedsiębiorców.

Założeniem jest, by w ciągu roku rozpocząć wdrażanie programów wspierających najważniejsze dziedziny  z punktu widzenia innowacyjności gospodarki (programy „pierwszej prędkości”).

Konkurencyjność polskiej gospodarki zależy głównie od inwestycji w innowacje, które – dzięki uruchamianym mechanizmom – staną się motorem zmian nie tylko technologicznych, ale przede wszystkim społecznych. Chcemy efektywnie zainwestować ponad 16 mld euro przeznaczonych na innowacje   w krajowych i regionalnych programach oraz rodzimego kapitału, aby polskie produkty stały się cenionym  i poszukiwanym dobrem na światowych rynkach.

Od dziś innowacyjna gospodarka staje się strategicznym zadaniem państwa.

Informacja: Mikołaj Oniszczuk