Oczekiwane propozycje dostosowania unijnych przepisów  dotyczące prawa autorskiego do wymogów "ery cyfrowej"  myszą zapewnić właściwą równowagę między interesami twórców i konsumentów, uznali w czwartek deputowani.

"Parlament wysłuchał obaw Europejczyków i zdecydowanie odrzucił sugestię, by ograniczyć prawo do swobodnego fotografowania przestrzeni publicznej. Ta decyzja wzmacnia główne przesłanie mojego sprawozdania: przygotowywana przez komisarza Oetingera reforma musi odzwierciedlać zasadniczą, wieloaspektową rolę wyjątków, to znaczy pozostawić autorom przestrzeń do tworzenia dzieł, użytkownikom prawną pewność legalności swojego postępowania na co dzień, a każdemu dostęp do kultury i wiedzy" - powiedziała po glosowaniu posłanka Julia Reda (Greens/EFA, DE), autorka sprawozdania w sprawie copyrightu.

Przyjęta rezolucja nie jest prawnie wiążąca. Jej głównym celem jest dokonanie oceny funkcjonowania obecnego unijnego prawa autorskiego zanim propozycję jego nowelizacji przedstawi Komisja Europejska. Za przyjęciem rezolucji głosowało 445 posłów, 65 było przeciw, 32 wstrzymało się od głosu.

Szerszy transgraniczny dostęp do kultury i wiedzy

Dostęp użytkowników do niektórych treści i usług w internecie jest zbyt często ograniczany terytorialnie, uważają posłowie. Podkreślają, że bariery geograficzne nie mogą pozbawiać mniejszości kulturowych w państwach UE dostępu do treści w ich języku. Apelują więc do Komisji, by zaproponowała konkretne rozwiązania ułatwiające konsumentom dostęp do usług i treści chronionych prawem autorskim bez względu na to, w którym państwie Unii akurat się znajdują.

Jednocześnie jednak "zauważają znaczenie" licencji terytorialnych w Unii, zwłaszcza w odniesieniu do produkcji audiowizualnej i filmowej, która odzwierciedla różnorodność kulturową Europy. Parlamentarzyści przypominają, że terytorialność jest nierozerwalnie związana z istnieniem prawa autorskiego, jednak ich zdaniem zasada ta nie stoi w sprzeczności z możliwością przenoszenia treści dostępnej w sieci z jednej witryny lub platformy do innej (na przykład przez strumień RSS lub media społecznościowych). Posłowie popierają inicjatywy mające na celu rozszerzenie możliwości "przenoszenia w obrębie Unii legalnie nabytych usług internetowych i legalnie udostępnionych treści", w zgodzie z prawem autorskim.

Copyright na miarę epoki cyfrowej

Posłowie uważają, że Komisja powinna dokonać przeglądu istniejących wyjątków i ograniczeń w dziedzinie ochrony praw autorskich w celu lepszego dostosowania ich do środowiska cyfrowego i sprawdzić, czy w niektórych przypadkach nie jest bardziej wskazane zastosowanie wspólnych minimalnych norm. Posłowie chcieliby też, aby Komisja rozważyła możliwość wprowadzenia obowiązkowych ograniczeń ochrony praw autorskich w przypadku, gdy celem jest poszanowanie praw podstawowych (w szczególności zwalczanie dyskryminacji lub ochrona wolności prasy), przyjęcie wyjątku umożliwiającego bibliotekom legalne wypożyczanie utworów w formatach cyfrowych do osobistego użytku (na przykład przez internet lub sieci biblioteczne), oraz korzystanie z tekstów i danych przez naukowców.

Parlament domaga się też "polepszenia wynagrodzenia", które autorzy i twórcy otrzymują za cyfrową dystrybucję i wykorzystanie ich utworów i apeluje o "poprawę wynikającej z umowy pozycji autorów i wykonawców wobec innych podmiotów praw autorskich i pośredników".

Aby w epoce internetu chronić pluralizm w mediach i promować dziennikarstwo wysokiej jakości posłowie chcą, by Komisja uwzględniła w swej propozycji ważną rolę, jaką w realizacji tych celów odgrywają dziennikarze, autorzy i dystrybutorzy mediów.

Parlament chce również, aby Komisja oceniła konsekwencje ewentualnego wprowadzenia na terytorium UE jednolitego europejskiego tytułu prawa autorskiego.

Wolność panoramy wygrała

W projekcie przyjętym przez komisję prawną znalazł się zapis nakładający obowiązek uzyskania od autorów lub pełnomocników uprzedniej zgody na wykorzystywanie w celach komercyjnych fotografii budynków i prac artystycznych stanowiących trwały element przestrzeni publicznej. Parlament postanowił jednak tę poprawkę odrzucić. Obecnie obowiązująca dyrektywa unijna pozostawia państwom członkowskim prawo do decyzji, czy i jak uwzględnić w krajowych przepisach prawo do wykorzystywania takich obrazów bez wcześniejszej autoryzacji (tak zwana "wolność panoramy").

Co dalej

Komisja ma do końca 2015 roku przedstawić propozycję nowelizacji prawa autorskiego. Przepisy, sformułowane w "epoce analogowej", mają zostać zmienione w taki sposób, by brały pod uwagę uwarunkowania "ery cyfrowej".

Żródło: Serwis prasowy Parlamentu Europejskiego