Wybierając między publiczną a prywatną ambulatoryjną opieką zdrowotną, pacjenci w mniejszym stopniu kierują się formą prawną zakładu i sposobem pozyskiwania środków finansowych. Bardziej zależy im na realizacji usługi zdrowotnej. Pacjenci gotowi są nawet ponosić dodatkowa opłatę za usługi zdrowotne, a na wybór przychodni istotny wpływ ma jej lokalizacja. Tak wynika z badań zawartych w pracy doktorskiej napisanej niedawno w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie.

Dr Anna Rogowska-Zawistowska porównała dwa podmioty lecznicze w Warszawie. Zebrała opinie 503 pacjentów publicznego i  532 pacjentów niepublicznego usługodawcy świadczeń zdrowotnych. O zdanie pytała także pracowników obu przychodni. "W większym stopniu na ocenę pacjentów dotyczącą przychodni wpływają czynniki psychospołeczne warunkujące realizację usługi" - pisze autorka.

Wyniki badań
Ocena pracy lekarzy lepiej wypadła w zakładzie publicznym, natomiast praca pielęgniarek została lepiej oceniona w zakładzie  niepublicznym. Dr Rogowska-Zawistowska zwraca uwagę, że postępujący proces przekształceń zakładów publicznych w spółki spowoduje wzrost wynagrodzeń pracowników ale tym samym, wzrost wymagań wobec nich i zmniejszenie zatrudnienia. Powinna jednak ciągle wzrastać jakość świadczonych usług, ponieważ tego oczekują pacjenci.

Ankietowani pracownicy publicznej placówki zwracali uwagę na potrzebę wzrostu wynagrodzeń. Jak wynika z badań, dochody gospodarstw domowych, pracowników zakładu publicznego są mniejsze nawet o 4800 zł w grupie zawodowej lekarzy. Z kolei pracownicy niepublicznej przychodni w większości domagają się zmiany zarządu. "Nie stwierdzono natomiast czy pracownicy-respondenci mieli na myśli zmiany personalne czy też korporacyjną formę zarządzania" - wyjaśnia autorka.

Mimo że to w publicznej placówce przywiązuje się większą wagę do szkoleń zawodowych, to jednak pracownicy niepublicznego zakładu w większym stopniu podnoszą swoje kwalifikacje. "Może wynikać to z faktu, że w badanej placówce publicznej wśród pracowników więcej jest osób w wieku powyżej 55 lat, które nie wykazują już chęci podnoszenia kwalifikacji" - tłumaczy dr Rogowska-Zawistowska.

Z opinii pacjentów wynika, że czas trwania wizyty u lekarza w zakładzie publicznym jest dłuższy niż w zakładzie niepublicznym. Z drugiej strony o wiele więcej pacjentów publicznego podmiotu stanowią pacjenci w wieku 55+ (około 50%), podczas kiedy do placówki prywatnej przychodzą głównie osoby młodsze (70% w wieku poniżej 55 lat).

Na wybór rodzaju placówki zdrowotnej mają wpływ nie koszty usługi, a zupełnie inne czynniki. Ankietowani pacjenci wymieniają życzliwość personelu, czas poświęcony pacjentowi, zainteresowanie zgłaszanymi problemami, informacje przekazywane pacjentowi o dalszym postępowaniu leczniczo-pielęgniarskim. Najbardziej decydującym czynnikiem przy wyborze placówki, dla pacjentów jest jej dogodne umiejscowienie.
Aż 40 proc. badanych zgodziłoby się na ponoszenie dodatkowej opłaty za usługi zdrowotne (w wysokości 5 zł).

Rekomendacje
Na podstawie badań dr Anna Rogowska-Zawistowska przygotowała też rekomendacje. Wśród nich jest  wprowadzenie do konkursu ofert NFZ wyższej punktacji za kompleksowość  oraz jakość udzielanych świadczeń dzięki posiadanym certyfikatom akredytacyjnym i ISO oraz z uwzględnieniem liczby skarg jakie wpływają do płatnika. "W chwili obecnej za posiadane certyfikaty oferent otrzymuje dużo mniejszą ocenę punktową niż za kryterium ceny, powodując tym samym konieczność wyboru przez płatnika ofert najtańszych, niekoniecznie najlepszych jakościowo, co odczuwają pacjenci" - wyjaśnia autorka badań. Zwraca uwagę, że publiczne podmioty mogłyby dokonywać wspólnych zakupów np. sprzętu czy energii elektrycznej, co mogłoby obniżyć ich koszty funkcjonowania.

Dr Rogowska-Zawistowska sugeruje także wprowadzenie planów marketingowych w podmiotach publicznych mających  na celu pozyskiwanie klientów spoza NFZ, nie tylko w celu pozyskania większych dochodów. Przede wszystkim po to, aby uniezależnić się w jak największym stopniu od zmian decyzji, jakie są udziałem jedynego płatnika - NFZ. Można to osiągnąć poprzez zmiany organizacyjne w komórkach organizacyjnych  zakładów publicznych.

"Należy wprowadzić analizę rentowności poszczególnych komórek organizacyjnych w podmiotach leczniczych za pomocą ilościowych mierników, które powinny stanowić podstawę narzutu kosztów na poszczególne komórki organizacyjne. Komórki, które są najbardziej rentowne powinny być premiowane, dzięki czemu pracownicy sami zaczną poszukiwać metod optymalizacji kosztów i wdrażać programy oszczędnościowe. Wystarczy tu bardziej efektywne wykorzystanie funduszu premiowego, który jest przewidziany w planach finansowych zakładów" - podkreśla autorka badań.

Kontakt z autorką badań: dr Anna Rogowska –Zawistowska, tel. 509194083.