A jak jest teraz? Co satysfakcjonuje, co niepokoi i co robić dalej?

                                    GDZIE LEPIEJ, GDZIE GORZEJ

Wyniki I półrocza br. zawierają odpowiedzi na dwa pierwsze pytania.
Satysfakcjonują wyniki w eksporcie do krajów Wspólnoty Niepodległych Państw, a niepokoją nieco wyniki eksportu do krajów Unii Europejskiej. Zatem – sytuacja jest zróżnicowana. W tym ujęciu czasowym - cztery cechy charakterystyczne określają sytuację w handlu z krajami WNP, a są to:
- wzrost obrotów o 14,4%, w tym eksportu o 11%, a importu o 16,2%,
- głównymi rynkami zbytu w tym obszarze są: Rosja, Ukraina, Białoruś, Kazachstan i               
  Mołdawia,
- polski eksport do Rosji wzrósł o 15,6%, na Ukrainę o 13,5%, do Kazachstanu o 3%,
  do Mołdawii o około 15%, a do Gruzji nawet o 27%,
- udział krajów WNP w globalnych obrotach handlowych Polski wynosi 11,3%.
W obrotach z krajami UE – sytuacja jest zgoła odmienna: spada dynamika eksportu do poziomu 1,1%, licząc w euro, a nawet przejściowo zarysowała się w tym półroczu kilkuprocentowa, bo o 4,8 pkt. procentowych, licząc w dolarach, tendencja spadkowa. A to są już oznaki wpływu kryzysu i recesji w tym obszarze. Udział krajów UE w polskim eksporcie zmniejszył się z 78,7% do 76,8%. Na razie nie ma to wpływu na pozycję Polski w eksporcie światowym, który kształtuje się na poziomie 1,1%, plasując nasz kraj na 27 – 29 miejscu na liście największych eksporterów na świecie.

                            DROGOWSKAZY KONSTRUKTYWNYCH DZIAŁAŃ

Na tym tle - zasadnym staje się więc pytanie, a co dalej? Na kryzys uniwersalnej recepty nie ma, ale przed perspektywą uciec się nie da i nie można jej nie widzieć. Nasi eksporterzy nie wróżą z fusów, a chodzą po ziemi. Ich opinie, a także oceny specjalistów z różnych dziedzin, potwierdzane całościowo w stanowisku przyjmowanym w czasie konferencji programowych i kongresów Stowarzyszenia Eksporterów Polskich, wskazują jednoznacznie, że obecne i dalsze działania proeksportowe powinny koncentrować się m.in. na:
- utrzymaniu aktywnych kontaktów gospodarczych z głównymi partnerami i na poszukiwaniu nowych rynków zbytu. Brzmi to może jak „zaklęcie”, ale innej drogi nie ma. Nie możemy robić miejsca dla konkurentów,
- dbać musimy o atrakcyjność i konkurencyjność naszych ofert eksportowych, a dotyczy to
konkurencji jakościowej, na ile się da cenowej, ale i w drodze tzw. Innowacyjności produktowej czyli obejmującej nowe produkty powstające na bazie nowych technik i technologii produkcji,
- z trzech „ścieżek” eksportu, tj. tradycyjnej, polegającej na jednorazowych czy powtarzalnych transakcjach -  śmielej i szerzej wykorzystywać  powinniśmy i przechodzić na współpracę kooperacyjno – handlową i inwestycyjną.  To te dwie  „ścieżki” dają możliwość zajęcia trwalszego miejsca na rynkach partnerów,
- stałej obecności na rynku partnera, stąd waga aktywności postpromocyjnej, np. po imprezach targowo – wystawienniczych, nie ograniczając się tylko do udział w nich,
- stałym, aktualnym i dobrym rozeznaniu warunków handlu i współpracy na rynkach zagranicznych. Szerzej wykorzystywane powinny być informacje Wydziałów Promocji, Handlu i Inwestycji Ambasad RP oraz kontakty z izbami przemysłowo – handlowymi,
Istotne znaczenie ma  - uogólniając nieco – szeroka i aktywna współpraca międzyregionalna, w tym na rynkach wschodnich.
Te i inne działania powinny sprawić , że tegoroczny eksport może zwiększyć się o co najmniej 3%, a w roku 2013 o 6,5%. Tak przynajmniej prognozują to analitycy z Instytutu Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur. A skoro już jesteśmy przy prognozach, to w czerwcowej wersji „Strategii proeksportowego rozwoju polskiej gospodarki do 2020 roku” przyjęto wielce ambitne założenie, że w stosunku do 2011 roku – polski eksport w 2020 roku wzrośnie  2,5-krotnie, a to by oznaczało, że osiągnie on poziom około 500 mld USD lub 350 mld euro. To taki na razie „drogowskaz” mobilizujący do konstruktywnych działań proeksportowych i proinnowacyjnych.

                                         O TYM TEŻ WARTO WIEDZIEĆ

Zgodnie z tym drogowskazem – wraz z eksporterami, od dziesięciu już lat, podąża Stowarzyszenie Polskich Eksporterów. To struktura powołana z inicjatywy samych przedsiębiorców, zrzeszająca ponad 300 członków i utrzymująca bezpośrednie kontakty z około 5 tysiącami firm ze wszystkich branż i regionów kraju. Więc trochę konkretów o działalności Jubilata. Dla przypomnienia tylko – Stowarzyszenie prowadzi aktywną działalność w zakresie: informacji i promocji eksportu, współdziałania ze strukturami administracyjno – decyzyjnymi różnych szczebli w sprawach eksportu, aktywizacji proeksportowości w regionach i województwach, współpracy z polską dyplomacją ekonomiczną za granicą, współpracy z mediami w kraju i za granicą oraz współdziałania . W realizacji strategii proeksportowego rozwoju gospodarki do 2020 roku. Na tym polega jego misja, strategia i priorytety. A co robi konkretnie? Ograniczając się tylko do najbardziej znaczących przykładów – wymienić trzeba by następujące:
- przekazywanie aktualnych i przydatnych informacji makro i mikroekonomicznych bezpośrednio przedsiębiorcom, eksporterom i inwestorom, a także instytucjom i organizacjom wojewódzkim, regionalnym i branżowym. Obejmują one również informacje własne, z sugestiami i propozycjami do realizacji na rzecz wzrostu eksportu;
- organizacja konferencji i debat programowych oraz corocznych Kongresów Eksporterów i Inwestorów, z udziałem przedstawicieli władz centralnych, resortów gospodarczych i instytucji naukowo – badawczych. To jedna z efektywnych form bezpośrednich kontaktów
Na linii władza – realny sektor gospodarki;
- współudział w organizacyjno – merytorycznym przygotowaniu misji gospodarczych udających się na rynki ważne rynki naszych partnerów gospodarczych;
- bezpośredni, aktywny udział merytoryczny w imprezach promujących polską gospodarkę i jej możliwości eksportowo – kooperacyjne i inwestycyjne. Dotyczy to udziału konferencjach, seminariach i wystawach i targach, w kraju i za granicą;
- współudział w opracowywaniu programów promujących i wspierających działalność eksportową. Są tego dobre przykłady we współpracy z resortem gospodarki, rolnictwa i rozwoju wsi, finansów i rozwoju regionalnego;
- współpraca z sektorem finansowo – bankowym w zakresie finansowych instrumentów wsparcia działalności eksportowej. Dotyczy to przede wszystkim BGK i KUKE;
- współpraca z mediami – krajowymi i zagranicznymi, w tym z prasą polonijną na Ukrainie.
A ceniąc efekty pracy ludzi i firm – dwa razy do roku – Stowarzyszenie wyróżnia i nagradza najlepszych eksporterów i publicystów ekonomicznych.
W najbliższych miesiącach – Stowarzyszenie weźmie aktywny udział w I Sandomierskim Jabłkowym Kongresie Eksporterów, który odbędzie się 28 września  w Sandomierzu, a 19 listopada w Warszawie już X Jubileuszowy Kongres Eksporterów Polskich, na którym podsumowane zostaną dotychczasowe wyniki działalności oraz określone zostaną zadania i kierunki pracy w sferze aktywizacji produkcji eksportowej i eksportu na najbliższe lata.

Mikołaj ONISZCZUK
Warszawa, 28 sierpnia 2012 r.