POLSKA – KAZACHSTAN:

Mimo, że nasze stolice dzieli dystans 4080 km, to dziedziną, która nas zbliża i coraz bardziej łączy jest współpraca gospodarcza. A odbywa się to na fali europejskich aspiracji Kazachstanu w tym zakresie i aktywizacji naszych stosunków z krajami azjatyckimi, a motywem przewodnim jest dążenie do szerszego i lepszego wykorzystywania potencjałów i możliwości obu krajów w interesie  wzrostu i rozwoju gospodarczego.

                                              WEKTOR EUROPEIZACJI

I właśnie temu tematowi poświęcone było interesujące i rzeczowe spotkanie z ministrem spraw zagranicznych Kazachstanu, Jerżanem Kazychanowem i kierownictwem Ambasady tego kraju w Polsce, zorganizowane przez Polski Instytut Spraw Międzynarodowych (PISM) 22 czerwca br. w Warszawie. Wzięła w nim udział kilkudziesięcioosobowa grupa przedstawicieli polskich instytucji administracyjno – resortowych oraz sektorów i branż realnego sektora naszej gospodarki, w tym m.in. Stowarzyszenia Eksporterów Polskich, Stowarzyszenia Współpracy Polska – Wschód, Polsko – Kazachstańskiej Izby Handlowo – Przemysłowej, a także lider polskiego rynku farmaceutycznego Polpharma. Całościowy obraz polsko – kazachstańskich stosunków politycznych, gospodarczych i kulturalnych zarysował minister Kazychanow, potwierdzając jednoznacznie wzajemne zainteresowanie rozwojem partnerstwa w każdej sferze stosunków dwustronnych. Stwierdził przy tym, że aktualnie w polityce zagranicznej Kazachstanu – kierunkiem priorytetowym jest realizacja programu państwowego „Droga do Europy”, a w jego ramach – współdziałanie w sferze inwestycyjno – technologicznej, poznawanie pozytywnego, polskiego doświadczenia integracji ze Wspólnotą Europejską oraz doskonalenia ustawodawstwa państwowego. Podkreślił też, że mocnym łącznikiem w naszych stosunkach jest diaspora polska, licząca blisko 50 tysięcy Polaków zamieszkujących w Kazachstanie. A o tym, że wektor „europeizacji” Kazachstanu nie jest wirtualnym życzeniem, a zaczyna funkcjonować w realnym świecie, świadczy choćby fakt, że 53,8% kazachstańskiego eksportu idzie na rynki krajów Unii Europejskiej, a tylko 10,4% znajduje zbyt w krajach WNP. Również głównymi inwestorami zagranicznymi w Kazachstanie są kraje unijne. Nasze inwestycje w tym kraju są jeszcze skromne, bo w granicach 100 mln USD. O rosnącym umiędzynarodowieniu gospodarki świadczy też fakt, że na terytorium tego kraju działa już 8 tys. spółek z udziałem kapitału zagranicznego, w tym 270 dużych i zasobnych kapitałowo. Polska w procesie europeizacji stosunków Kazachstanu z zagranicą ma też swój udział, bo w okresie ostatniego 10-lecia nasze obroty handlowe z tym krajem wzrosły aż 12-krotnie i obecnie zmierzają ku poziomowi powyżej 2 mld USD.

                                                DLACZEGO KAZACHSTAN?

Jednym z najważniejszych akcentów tego spotkania, co znalazło swój wyraz tak w wystąpieniu ministra, a w jeszcze większym stopniu w starannie przygotowanych i aktualnych materiałach, udostępnionych każdemu z uczestników, była problematyka współpracy ekonomiczno – handlowej. Pod tym względem było to jedno z najlepiej przygotowanych merytorycznie spotkań i konferencji, jakie odbyły się w tym półroczu w stolicy, a może i w kraju. Tylko przyklasnąć polskim i kazachstańskim autorom i organizatorom! Na dwa bloki tematyczne w tej materii zwrócono uwagę szczególną. W pierwszym z nich – pokazano stan aktualny i tendencje we wzajemnych obrotach handlowych i we współpracy inwestycyjno – kooperacyjnej, a w drugim – nazwano niemal po imieniu – sektory i branże, w których są możliwości i perspektywy robienia dobrych interesów w polskim eksporcie na rynek kazachstański. W pierwszej, ogólniejszej części, wskazano na cztery co najmniej czynniki, które sprawiają, że Kazachstan jest i może być interesujący i atrakcyjny dla polskiego środowiska biznesowego. A są nimi: zasoby surowcowe, wysoka dynamika rozwoju, różnorodna, zdywersyfikowana struktura potrzeb i stabilność polityczna. Powyższe czynniki ilustrują m. In. konkretne dane liczbowo – wskaźnikowe. I tak – Kazachstan dysponuje 25% zasobów światowych uranu i chromu oraz 30% rud magnezytu, miedzi, manganu, cyny i cynku oraz rud żelaza. Ma jedne z najbogatszych złóż ropy naftowej. Jest jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się krajów świata, bo w latach 1996 – 2011 dynamika PKB kształtowała się na poziomie 7% średniorocznie. Ważne jest i to, że rośnie popyt wewnętrzny ludności, bo rośnie też PKB w przeliczeniu na 1 mieszkańca, osiągając poziom 13 tys. USD. Kazachstan jest wielkim obszarem inwestycyjnym, choć osiągnięty poziom 140 mld USD skumulowanych inwestycji  zagranicznych za okres lat 1993 – 2011 jest nadal niski w stosunku do potrzeb modernizacyjno – rozwojowych gospodarki. Stabilność polityczna, w całokształcie  sytuacji makroekonomicznej, oceniana jest także pozytywnie.

                                     W CZYM I JAKIE MOŻLIWOŚCI?

Stan aktualny współpracy tylko częściowo może zadowalać, ale możliwości są znacznie większe, tak po stronie polskiej, jak i kazachstańskiej. Jak mówią Rosjanie „wsio jeszcze wpieriedi” czyli wszystko jeszcze przed nami. Swoiste wyzwanie i zachęta do jeszcze większej aktywności. Z zaprezentowanych na spotkaniu informacji wynika, że rynek kazachstański może wchłonąć więcej polskich towarów i usług oraz inwestycji w takich dziedzinach i obszarach, jak:
1/ inwestycje infrastrukturalne w sieć transportu kolejowego i drogowego, obiekty sportowe, nieruchomości;
2/ udział w budowie i rozbudowie sieci wodno – kanalizacyjnych oraz dostawach urządzeń do monitoringu zużycia i polepszania jakości wody;
3/modernizacja i rozbudowa sieci energetycznych, wydobycie i poszukiwanie ropy naftowej, sprzedaż i serwis maszyn górniczych i przetwórstwa węgla oraz produktów ropopochodnych;
4/udział w podwykonawstwie projektów budowlanych i dostawach produktów budowlanych i wykończeniowych;
5/Inwestycje w zakresie energii odnawialnej i ze źródeł alternatywnych;
6/usługi IT, informatyzacja urzędów, firm i instytucji, w tym w sektorze finansowym;
7/produkty spożywcze -  poszukiwane są zwłaszcza: ryby, mięso wołowe i wędliny, owoce, przetwory owocowo – warzywne i słodycze. Są zainteresowani rozwojem własnej hodowli.
Sektor rolno – spożywczy jest słabo rozwinięty, a chłonność rynku wewnętrznego – wysoka;
8/ maszyny do produkcji artykułów rolno – spożywczych, pieczywa, nabiału, wędlin, soków. Inwestycje w rolnictwo i w przetwórstwo płodów rolnych;
9/ kosmetyki i środki czystości;
10/ turystyka i rozbudowa bazy turystycznej;
11/ usługi reklamowe i komunikacyjne czyli agencje reklamowe, doradztwo w nowoczesnej komunikacji;
12/podnoszenie poziomu zarządzania, usługi szkoleniowe oraz transport i logistyka;
13/ meble i wyposażenie wnętrz – eksport i inwestycje w produkcję;
14/ design i projektowanie produktów oraz wzornictwo przemysłowe;
15/tekstylia – dostawy, ale i inwestycje w przemyśle tekstylnym, design i produkcja odzieży.
Jest więc w czym wybierać, a konkurować trzeba i można głównie wysoką jakością i innowacyjnością produktową, przy stale obecnej, aktywnej promocji.
Aktualnie realizowany jest Program Przyspieszonego Rozwoju Przemysłowo – Innowacyjnego Kazachstanu, w którym znajdują swoje potwierdzenie wszystkie przedstawione powyżej sektory i branże współpracy z zagranicą, w tym z Polską. Można więc zasadnie oczekiwać, że już w tym roku polsko – kazachstańskie obroty handlowe wzrosną do co najmniej lub powyżej 2 mld USD, wobec ponad 1,6 mld USD w roku 2010. Istotną rolę nadal odgrywać będzie współpraca na szczeblu małych i średnich przedsiębiorstw i współpraca międzyregionalna. Już dzisiaj udział MSP w tworzeniu PKB Kazachstanu wynosi 30% i daje 54% zatrudnienia. A to ten przecież sektor jest  szczególnie podatny na kreowanie i wdrażanie projektów innowacyjnych.

 

Mikołaj ONISZCZUK

Warszawa, 25 czerwca 2012 r.