 |
9 maja w Studium Celnym w Białej Podlaskiej odbyła się konferencja naukowa „Wschodnia granica Polski- bezpieczną granicą Unii Europejskiej”. Konferencja została zorganizowana z okazji 10-lecia wstąpienia Polski do Unii Europejskiej.
|
9 maja w Studium Celnym w Białej Podlaskiej odbyła się konferencja naukowa „Wschodnia granica Polski- bezpieczną granicą Unii Europejskiej”. Konferencję zorganizowali: Stowarzyszenie Polska w Unii Europejskiej, Podlaska Agencja Consultingowa RECTUS-WOC - Studium Celne w Białej Podlaskiej, Międzynarodowe Stowarzyszenie Policji IPA - Stołeczna Grupa Wojewódzka oraz portal www.interwizja.edu.pl. Konferencja została zorganizowana z okazji 10-lecia wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Organizatorzy postawili sobie za cel podsumowanie tej dekady szczególnie w kontekście bezpieczeństwa na wschodnim pograniczu Polski a zarazem granicy UE. Patronat honorowy nad konferencją sprawowali : prof. dr hab. Stanisław Koziej – Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego, gen. dyw. dr hab. Bogusław Pacek Rektor Akademii Obrony Narodowej oraz Jacek Kapica – Szef Służby Celnej. Moderatorem konferencji był Tadeusz Kucharuk – Prezes Podlaskiej Agencji Consultingowej RECTUS-WOC. Swoje referaty zaprezentowali: mł. insp. Jerzy Siedlanowski - zastępca dyrektora Izby Celnej w Białej Podlaskiej, ppłk SG Jerzy Niedźwiedź z Komendy Głównej Straży Granicznej, Jan Buczek – Prezes ZMDP (rozmowa – video), Sławomir Kostjan – Wiceprezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Przewoźników, Karolina Grot z Instytutu Spraw Publicznych oraz dr Leszek Buller z Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie. W dyskusji głos zabrali: prof. dr hab. Jacek Brdulak ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Krzysztof Iwaniuk – Wójt Gminy Terespol oraz Andrzej Kropiwiec z Międzynarodowego Stowarzyszenia Policji IPA – Stołeczna Grupa Wojewódzka.
Wschodnia granica lądowa Polski obejmuje obszar czterech województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego i podkarpackiego. Jest to jednocześnie najdłuższy lądowy odcinek zewnętrznej granicy Unii Europejskiej, tj. 1138 km. Przez Polskę przebiega najważniejszy transeuropejski szlak komunikacyjny Zachód - Wschód. Jest to główny korytarz tranzytowy dla towarów przewożonych z UE przez terytorium Polski w kierunku Rosji. Tranzytowe położenie Polski sprawia, że nasza wschodnia granica jest też granicą o największym natężeniu samochodowego ruchu towarowego. Od 2008 r. ruch graniczny rośnie w tempie 10-15%. W 2013 r. polscy celnicy odprawili na zewnętrznej granicy Unii Europejskiej 11,5 mln samochodów osobowych, 2 mln ciężarówek oraz 42 mln podróżnych. To oznacza, że co 2 sekundy na granicy odprawiany był samochód (osobowy lub ciężarowy), a co niespełna sekundę - podróżny. Obserwuje się wzrost natężenia ruchu granicznego. W latach 2009 – 2013 tempo wzrostu wyniosło ponad 60%. Obsada oddziałów celnych obsługujących zewnętrzną granicę Unii Europejskiej zwiększyła się w tym czasie o 330 etatów. Przedsiębiorcy prowadzący legalną działalność gospodarczą słusznie oczekują ułatwień w obrocie międzynarodowym, w tym ograniczenia działań kontrolnych, społeczeństwo z kolei - skutecznego uszczelnienia granic przed napływem szkodliwych, niespełniających odpowiednich norm oraz niebezpiecznych dla życia lub zdrowia towarów. Pomimo aż trzynastokrotnego zmniejszenia odsetka kontroli (z 16,5% do 1,26%), skuteczność wykrywania nieprawidłowości nominalnie pozostała na tym samym poziomie, a w ujęciu procentowym wzrosła blisko 10-krotnie. W 2013 r. Służba Celna skonfiskowała ponad 400 mln szt. nielegalnych papierosów, zatrzymała 1389 transportów towarów szkodliwych, niebezpiecznych, niespełniających norm, 82 transporty odpadów i ponad 3,7 mln różnych towarów pirackich i podrabianych. Szara strefa rynku papierosów w Polsce według badań Instytutu ALMARES wyniosła ok. 14 %. Polska granica wschodnia stała się na przestrzeni ostatnich lat granicą bardziej przyjazną i jednocześnie bezpieczniejszą. Choć do rozwiązania pozostaje wciąż wiele problemów, a służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo granicy są konfrontowane z nowymi wyzwaniami – obywatele Unii Europejskiej, w tym Polski, mogą czuć się bezpiecznie.
Jednym z wątków konferencji była problematyka handlu ludźmi. Według danych prokuratury generalnej w latach 2010-2012 toczyło się 150 postępowań przygotowawczych wszczętych w sprawach o handel ludźmi. Dotyczyło to łącznie 1052 pokrzywdzonych. Polska w kontekście handlu ludźmi do pracy przymusowej jest w głównej mierze krajem tranzytowym. Najczęściej ofiarami są kobiety. Według badań opinii funkcjonariuszy Policji i Straży Granicznej na próbie 1002 osób za główne przeszkody w zwalczaniu handlu ludźmi uznaje się:
1. Brak lub niewystarczająca polityka państwowa skierowana na zapobieganie handlowi ludźmi (60% respondentów)
2. Brak lub niewystarczająca liczba szkoleń dla przedstawicieli policji/straży granicznej (40%)
3. Nieefektywna współpraca wewnątrzkrajowa i międzynarodowa (37%)
4. Brak odpowiedniej ochrony ofiar (34%)
5. Brak odpowiedniego ustawodawstwa karnego (31%)
6. Brak lub niewystarczająca liczba szkoleń dla sędziów i prokuratorów (23%)
Zdaniem uczestników konferencji, jednym z obszarów w którym ważne jest bezpieczeństwo państwa, stanowi pogranicze.
Bezpieczeństwo na drogach w pasie przygranicznym w ocenie przewoźników drogowych, obniżona jest przez kilkudziesięciokilometrowe kolejki TIR-ów. Przekraczanie granicy wschodniej jest związane często z długim okresem oczekiwania, a także innymi zdarzeniami stresującymi kierowców TIR-ów. Przewoźnicy transportu drogowego widzą potrzebę większej współpracy ze strony służb granicznych i policji z przedsiębiorcami. Przewoźnicy widzą pilną potrzebę poprawy funkcjonowania przejść. Granica wschodnia RP będąca zarazem granicą wschodnią UE winna być uszczelniona dla przemytu, a jednocześnie winna rosnąć sprawność pracy na przejściach granicznych. W tej kwestii w ocenie przedsiębiorców brak jest postępu. Bezwzględnie konieczne jest zaktywizowanie i dopuszczenie do ruchu pojazdów o dużej ładowności na funkcjonującym przejściu granicznym w Sławatyczach i na nowobudowanym przejściu granicznym w Połowcach. Istnieje tez potrzeba poprawy stanu technicznego dróg dojazdowych o standardzie krajowym tj. nr 63 i nr 66. Zdaniem przedstawicieli przedsiębiorców Polska nie wywiązuje się najlepiej z rozwiązywania problemów granicznych nałożonych na nią przez Unię Europejską. Potrzebna jest kompleksowa analiza funkcjonowania przejść na granicy wschodniej. Problemami granicy powinny zająć się: Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Ministerstwo Administracji, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Trzeba poprawić organizację pracy na przejściach granicznych. Nie da się rozwiązać wszystkich problemów bez rozwiązań instytucjonalnych. W finansowaniu inwestycji granicznych powinny być zaangażowane również środki finansowe unijne. Dotychczasowy sposób wykorzystania środków unijnych oceniany jest jako nieefektywny. Potrzebna jest także współpraca dwustronna międzynarodowa. Bez zaangażowania Ministra Spraw Zagranicznych nie da się niektórych problemów rozwiązać.
Wejście Polski do Strefy Schengen wyhamowało wymianę przygraniczną na odcinku granicy Polski z Białorusią. Brak małego ruchu granicznego przyczynił się do obniżenia poziomu życia mieszkańców strefy przygranicznej. Wysoki odsetek mieszkańców obszarów przygranicznych żyjących z przemytu, wpływa na wzrost korupcji wśród służb granicznych, a w tym samym obniża się skuteczność w ochranianiu granicy przed zjawiskami patologicznymi.
Niebawem relacja video z konferencji na stronie Interwizji.
TK/MM/19/05/2014
|
